Zimowa piesza wycieczka do Transgresji Morskiej

Zabytek przyrody Transgresja Morska pod Bogdaszynem (Mořská transgrese u Bohdašína) jest dobrze dostępna i widoczna pomimo śniegu. Znajdziemy tam pozostałości pionowej ściany małego kamieniołomu, oczyszczonej z porostu drzewnego dzięki działaniom Geoparku, we współpracy z parkiem krajobrazowym CHKO Broumovsko. Wspomnianą ciekawostkę geologiczną znajdziemy na skraju leśnego zbocza, około 250 m na północny zachód od stacji kolejowej Bogdaszyn, gdzie można dojechać pociągiem z Broumova lub Nachodu. Najciekawszą rzeczą, którą pozwala zobaczyć to stanowisko, to ślady szybkiego zalania w mezozoiku regionu dzisiejszego Broumovska - transgresji morskiej okresu kredy. Jednocześnie to miejsce z wyraźnie odmiennymi warstwami różnych skał, uwidacznia granicę między mezozoicznymi osadami triasu i kredy. Jak można to odczytać z małej skalnej ściany? Z małą pomocą będzie to całkiem proste. Spąg, tzn. dolna warstwa odsłoniętej ściany zbudowana jest z jasnych triasowych piaskowców, a jej dobrze widoczne skośne uwarstwienie to świadectwo ich powstawania z piasku, nanoszonego przez prehistoryczną rzekę w jej meandry dolnego biegu i do delty rzecznej. Na tych słabo scalonych piaskowcach da się zobaczyć proces intensywnego wietrzenia mrozowego, przejawiającego się odłupywaniem się wierzchnich warstw skały (tzw. eksfoliacja). Na rozmytej powierzchni piaskowców triasowych widać na ścianie wyraźną cienką ciemnobrązową warstwę kredowych osadów morskich strefy przyboju z występującym żwirem plażowym. Górne szarawe spękane i blokowo oddzielające się wapienne skały drobnoziarniste – pyłowce i margle są dowodem kolejnych ruchów i obniżania się skorupy ziemskiej pod powierzchnię morza, co skutkowało sedymentacją morską w warunkach płytkiego morza. Skała, wychodząca przed nami ze zbocza, jest kamienną kroniką, dokumentującą ten niezwykły epizod w dziejach Ziemi. Zimą, przy łagodnym świetle dziennym, dzięki brakowi liści na drzewach, widać tu wszystko lepiej.

Wycieczkę możemy kontynuować później w kierunku dworca kolejowego w Międzymieściu (Meziměstí), a po drodze zwiedzić zarastające pozostałości pobliskiego dawnej piaskowni w Brzozowej (Březová) z wychodnią wydobywanych dawniej kruchych piaskowców triasowych o różowawym zabarwieniu. Przy kościele pw. Archanioła Michała w Wernerowicach możemy zobaczyć różne rodzaje miejscowych piaskowców użyte do budowy. Po drodze będziemy przechodzić obok Słonecznej Bramy (Sluneční brána), piaskowcowego monumentu na wzniesieniu zwanym Nad Starostínem. Przykładem szerokiego zastosowania miejscowych czerwonych piaskowców z kamieniołomu przy Wiosce Alpejskiej (Alpská víska) w budownictwie pałac w Międzymieściu - dawna letnia rezydencja broumovskich opatów. Duże bloki tego piaskowca znajdziemy też w podmurówce zabytkowego dworca w Międzymieściu, będącego chronionym zabytkiem techniki.